Grób Rilkego

Gdy zbliżamy się do Raron, jest po 18.00. Kościółek na szarej skale widać z daleka, wznosi się na uboczu nad osadą. W miasteczku, w jego starej części o wspinających się w górę ulicach - chalets i renesansowe budynki; wąska stroma droga wśród domów w ogrodach, a potem pastwisk, prowadzi nas ku kościołowi. Muzeum w dawnej plebanii już nieczynne. Obok dwunastowieczna wieża, kiedyś ratusz, zamknięta na głucho. 

Kościół z XIV wieku - skromny na zewnątrz, w środku zaś nastrojowy i ciągle mimo późnej pory pełen stłumionego światła. Trzy nawy to tylko zarys, oddzielają je od siebie pojedyncze kolumny. Sklepienie krzyżowo – żebrowe; renesansowe, ale w klimacie jeszcze średniowiecznym freski, przedstawiające Sąd Ostateczny - bardzo sugestywne. Cisza. Niesamowita cisza.

Na niewielkim cmentarzu powtarza się kilka nazwisk i herbów miejscowych rodzin. 

Przy południowej ścianie kościoła – tej z widokiem na dolinę - skromna tablica marmurowa z wyrytym napisem, przed nią poczerniały, drewniany krzyż.

Tylko murek wokół grobu świadczy, że spoczywa tu ktoś szczególny.

Różo, oh, czysta sprzeczności,

Rozkoszy,

Być snem niczyim

Pod tak wielu

Powiekami.

- tłumaczy epitafium Mieczysław Jastrun.

W niedzielę, 2 stycznia 1927 roku, w słoneczny, lecz mroźny dzień, po krótkim nabożeństwie (obrządku rzymskokatolickiego), w czasie którego z organów i skrzypiec Almy Moodie popłynęły dźwięki muzyki Bacha, Rilke spoczął w mogile przy murze kościółka w Raron - Donald Prater, znakomity biograf poety, przytacza wcześniej fragmenty jego testamentu:

Pragnę, by złożono mnie w grobie na wysoko położonym cmentarzu obok starego kościoła w Raron. Tam, w jego otoczeniu, po raz pierwszy odczułem wiatr i światło tego krajobrazu, wraz z wszelkim obietnicami, w jakich spełnieniu (…) miał mi on później dopomóc.

Tak, wiatr i światło są tu ciągle obecne: widok na dolinę, choć od śmierci Rainera Marii Rilkego wiele się w niej zmieniło, wciąż ma w sobie magię, gdy tak otwiera się ku zachodowi, a w perspektywie wątłe promienie przebijają się przez przedwieczorne chmury. Ale gasnący w szarym, stłumionym świetle dzień i chłodny kapuśniaczek zmuszają nas do pośpiechu. Jeszcze tylko ostatnie spojrzenie na grób Poety: róże wciąż kwitną, czerwone.

_____________________

Fragmenty szkicu Lato 2005: Dachau, Szwajcaria opublikowanego w Kwartalniku Literackim Kresy 65/66 

Donald Prater, Dźwięczące szkło. Rainer Maria Rilke. Biografia przełożył Dariusz Guzik

Fotografie z 22 sierpnia 2005