Całkowite zanurzenie: (za)światy Radka Raka

 

W letnie noce na niebie nad Lublinem widać tłumy spadających aniołów.

Strzela do nich umarły mnich, a potem wypchane umieszcza pod sklepieniem bazyliki dominikanów.

Koty i węże nie tylko mówią, ale i zmieniają dowolnie swój cielesny kształt.

Lilith żyje. Spotyka ją każdy mężczyzna, ale niektórzy już nigdy potem nie znajdą spokoju.

W pałacu Madame Chauchat przez cały rok kwitną róże i latają motyle.

Można komuś odebrać serce i przejąć jego życie.

Jerozolima to miasteczko w Karpatach, gdzieś między Duklą a Truskawcem.

Księżyc, gdy nieumiejętnie się z nim obchodzić, może się potłuc.

Rusałki żyją i są nieśmiertelne.

Ikonopis prowadzi herbaciarnię w Beskidach, a czasem jest też mnichem tajemnego kultu.

Człowiek może stać we śnie się kotem i nim pozostać.


                              

Jakież to piękne baśnie!

Można je czytać na wielu poziomach i to mnie najbardziej zachwyca.

Dezynwolturę w traktowaniu fabuły (a więc logikę raczej snu niż rzeczywistości) odziedziczył Rak po swoich Mistrzach. Klucze do ich utworów są we wszystkich jego powieściach i nie jest to popisywanie się oczytaniem, lecz całkowite zanurzenie.

        

Mann spotyka się baśniami ludowymi, Schulz z Bułhakowem, Leśmian z Tolkienem.

Adela z madame Chauchat, kuracjusz sanatoryjny z biblijną Lilith, czytelnik z bohaterem książki.

Czy Jakub Szela jest sobą, czy już dziedzicem Boguszem?

Grzegorz jest już tylko kotem, czy jeszcze Grzegorzem?

Oprócz inspiracji znakomitą literaturą jest tu silnie obecny żywioł baśniowy. 

Skąd? Z opowieści dziadka, lektury baśni ludowych oraz baśniowej fantastyki (do której zresztą za sprawą magicznego klimatu Rak został przypisany). 

A baśń opiera się na schemacie fabularnym, co jest oczywiste bez lektury Proppa. 

Każde zdarzenie ma swoje miejsce, cechy bohatera są skodyfikowane, zasady jasne. 

Cudowność jest konieczna, porządkuje świat, choć czasem w przewrotny sposób.

Zanurzyłam się w tych (za) światach i już mam pokusę, by wrócić.





Kocham cię, Lilith, 2014

Puste niebo, 2016

Pełnia Światła, antologia Tarnowskie Góry Fantastycznie, 2019.

Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli, 2020, Nike 2020